Turystyka ma głos! Podsumowanie Forum Turystyki w Krakowie
Z inicjatywy Wydziału ds. Turystyki Urzędu Miasta Krakowa, 10 kwietnia w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, odbyło się jedno z najważniejszych cyklicznych wydarzeń krakowskiej branży turystycznej – Forum Turystyki.
Spotkanie było okazją do uhonorowania osób i instytucji zasłużonych dla turystyki w Krakowie, a także rozmów dotyczących stanu i perspektyw rozwoju turystyki w Polsce oraz na świecie, w tym w aspekcie tak ważnego współcześnie zrównoważonego rozwoju. Wydarzenie zakończyła debata, w której udział wzięło aż 13 przedstawicieli krakowskiej sceny turystycznej. Tak liczne i zróżnicowane grono miało okazję przedstawić swoje deklaracje, postulaty i oczekiwania w kontekście obecnego stanu turystyki w Krakowie i w kraju. Celem tych rozmów było określenie wspólnego stanowiska branży, które podsumowuje Manifest Krakowski – dokument prezentujący deklaracje, postulaty i oczekiwania, sformułowane przez grono krakowskich interesariuszy rynku turystycznego, w tym m.in. Gminę Miejską Kraków, przedsiębiorców turystycznych, stowarzyszenia branżowe, instytucje kultury, Kraków Airport.
Forum Turystyki uroczyście otworzył Prezydent Miasta Krakowa, prof. Jacek Majchrowski. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę, że ruch turystyczny w Krakowie odbudowuje się po zahamowaniu spowodowanym pandemią COVID-19 i wojną na Ukrainie. Zapewnił o wysiłku podejmowanym na rzecz poszerzania oferty turystycznej miasta: kulturalnej, sportowej i biznesowej. Prezydent Krakowa zwrócił uwagę, że turystyka to jeden z ważniejszych sektorów gospodarki Krakowa, odgrywający znaczącą rolę w rozwoju miasta, które od kilku lat może cieszyć się opinią europejskiej metropolii. Wpływ turystyki widoczny jest w dochodach budżetowych, liczbie miejsc pracy, udziale procentowym PKB oraz w procesie budowania marki Krakowa. Samorząd powinien zatem wspierać turystykę, tak by przynosząc korzyści miastu i społeczności lokalnej, nie szkodziła dziedzictwu kulturowemu i środowisku przyrodniczemu. Dalsza odbudowa ruchu turystycznego musi odbywać się w duchu dialogu i partnerstwa, z poszanowaniem wszystkich grup interesariuszy. Prezydent Krakowa podkreślił, że celem miejskiej polityki turystycznej jest poprawa jakości świadczonych usług oraz kreowanie oferty skierowanej do turysty, który podróżuje w sposób świadomy i zainteresowany jest dziedzictwem naszego miasta. Zrównoważony rozwój turystyki to także rozwój miasta i polepszenie dobrobytu mieszkańców.
Mając to na uwadze, Prezydent Krakowa podziękował branży turystycznej za dotychczasową pracę i wręczył odznaczenia Honoris Gratia osobom szczególnie zasłużonym dla rozwoju krakowskiej turystyki. W gronie uhonorowanych znaleźli się Józef Lassota – prezes Krakowskiej Izby Turystyki i były prezydent Krakowa w latach 1992-98, prof. Tadeusz Grabiński –wybitny ekonomista, od lat zaangażowany w tworzenie Badań Ruchu Turystycznego dla Krakowa oraz Małopolski. Jego wkład w te badania obejmuje zarówno aspekt naukowy, jak i praktyczny, co pozwala na lepsze zrozumienie i monitorowanie dynamiki ruchu turystycznego w regionie. Odznaczenie zostało przyznane również dr. Robertowi Pawlusińskiemu – geografowi, który współtworzył „Politykę zrównoważonej turystyki Krakowa na lata 2021-2028”, badającemu także funkcjonowanie gospodarki nocnej w Krakowie. Podczas spotkania, Prezydent Miasta Krakowa uhonorował wyróżnieniem „Kreator Krakowskiej Turystyki” Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych w Krakowie – najstarsze w Polsce stowarzyszenie przewodnickie oraz Targi w Krakowie Sp. z o.o. – największego na południu kraju organizatora targów i kongresów.
Wyróżnienie „Kreator Krakowskiej Turystyki” zostało ustanowione przez Prezydenta Miasta Krakowa w 2022 roku. Odznaczenie jest przyznawane osobom lub podmiotom za szczególne działania na rzecz krakowskiej turystyki. Jest to wyraz doceniania inicjatywy i projektów, które znacząco przyczyniają się do partnerskiej współpracy i integracji środowiska turystycznego. Ponadto Prezydent Miasta wręczył list gratulacyjny dr. Bartłomiejowi Walasowi – ekspertowi w zakresie polityki turystycznej i marketingu terytorialnego, odpowiedzialnemu za koncepcję i opracowanie „Polityki zrównoważonej turystyki Krakowa na lata 2021-2028”.
Turystyka w Polsce - stan i wyzwania
W kolejnej części spotkania głos zabrała dr Małgorzata Bonikowska – prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych i THINKTANK Leaders Hub. W swoim wystąpieniu mówiła m.in.
o tym jak współczesna sytuacja geopolityczna wpływa na gospodarkę światową i jak odnaleźć się w świecie pełnym wyzwań. Co może zaskakiwać, pomimo negatywnego wpływu na ruch turystyczny, to właśnie wydarzenia dziejące się za naszą wschodnią granicą, wpłynęły na wzrost liczby inwestycji zagranicznych w Polsce. Dr Bonikowska podkreśliła, że konflikty będą towarzyszyć nam zawsze i należy się do tej myśli przyzwyczaić, jednak będą to raczej wojny niekonwencjonalne. Wskazała także, że świat jest żywo zainteresowany Polską, a to zainteresowanie trzeba wykorzystać. Widać to w wielu rankingach - turyści chcą odwiedzać polskie miasta i zabytki oraz zakosztować lokalnej kuchni –Kraków zajmuje pierwsze miejsca w wielu rankingach, w tym również w TOP 25 światowych miast do odwiedzenia.
Temat odpowiedzialnej turystyki rozwinęła Anula Galewska – prezes Fundacji Travindy. Jej wykład traktował o zrównoważonym rozwoju i ESG, przede wszystkim w aspekcie nowych trendów i szans dla biznesu. W wystąpieniu mówiła o dobrych praktykach w zakresie zielonej turystyki oraz o wpływie zmian klimatycznych na turystykę. Przedstawiła także globalne kryteria i programy certyfikacji w zakresie turystyki zrównoważonej. Co warte podkreślenia, ich spełnienie oraz uwzględnienie w prowadzonej działalności pozwala lepiej przygotować się na kryzysy ekologiczne i społeczne.
Elżbieta Kantor, dyrektor Wydziału ds. Turystyki Urzędu Miasta Krakowa przypomniała uczestnikom spotkania zadania, które realizuje Gmina w obszarze turystyki, w tym przede wszystkim zadania własne gminy, wynikające z ustawy o samorządzie gminnym (art. 7, ust. 1). W szczególności wskazała jako działanie strategiczne koordynację i realizację polityki turystycznej miasta. Wymieniła także katalog zadań operacyjnych, które możliwe są dzięki partnerstwu. Przedstawiła również najważniejsze projekty, nad którymi pracowało Miasto Kraków we współpracy z partnerami i interesariuszami rynku turystycznego. Szczególną uwagę zwróciła na możliwości pozyskania środków finansowych na realizację projektów dla rozwoju sektora turystycznego.
Dyrektor Kantor zaprezentowała także wskaźniki realizacji polityki zrównoważonej turystyki Krakowa w kontekście danych dotyczących ruchu turystycznego w 2023 r. Swoje wystąpienie zakończyła mówiąc o wyzwaniach, jakie stoją przed sektorem turystycznym. Podkreśliła, że aby im sprostać konieczny jest wspólny głos wszystkich interesariuszy.
Manifest Krakowski
Tę myśl podjął Grzegorz Soszyński, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Organizacja Turystyczna Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Zachęcił do udziału we wspólnej dyskusji w ramach panelu ,,Turystyka ma głos. Manifest Krakowski”. Podkreślił, że Forum jest przestrzenią do dialogu, a panelistami są wszyscy zainteresowani, uczestniczący w spotkaniu. Dyskusję, która toczyła się pod szyldem trzech haseł - ,,oczekujemy, postulujemy i deklarujemy”, poprowadził wspólnie z Michałem Zalewskim – ekspertem w dziedzinie zarządzania informacją, public relations i komunikacji oraz Izabelą Chyłek - krakowską animatorką kultury. Pretekstem do rozmowy był projekt Manifestu Krakowskiego, swoistego credo branży turystycznej w Krakowie. Dokument to głos krakowskiej turystyki, mówiący o potrzebie wzmacniania odpowiedzialnej turystyki w mieście, prowadzonej w poszanowaniu materialnego i niematerialnego dziedzictwa Krakowa oraz w poczuciu troski o jakość życia mieszkańców aglomeracji krakowskiej. Wagę tej dyskusji i wspólnie sformułowanego stanowiska podkreśla szeroki przekrój przedsiębiorców sektora turystycznego, którzy wzięli udział w debacie. Pod hasłem ,,oczekujemy” głos zabrali: Przemysław Światowiec – Członek Zarządu PMC PARTNERS Sp. z o.o., Jacek Legendziewicz – Prezes JORDAN GROUP oraz Radosław Kociumbas – Wiceprezes Zarządu Krakowskiej Izby Turystyki. W sekcji ,,postulujemy” swoje zdanie przedstawili: Ewa Woch - Kośmider – Wiceprzewodnicząca Rady Stowarzyszenia Organizacji Turystycznej Królewskiego Stołecznego Miasta Krakowa oraz wiceprezes Zarządu Targi w Krakowie Sp. z o.o., Piotr Laskowski – Prezes Oddziału Małopolskiego Polskiej Izby Turystyki, Sara Lamik – Dyrektor Centrum Konferencyjnego Fabryczna CKF_13 oraz Marcin Ziobro – Dyrektor H15 Luxury Palace. W ostatniej części, zatytułowanej ,,deklarujemy”, wypowiedzieli się: Radosław Włoszek – Prezes Zarządu Kraków Airport, Patrycja Curyło – Prezes Zarządu Gamescape sp. z o.o., a także Anna Jędrocha – Prezes Symposium Cracoviense i Intercrac oraz Wiceprezes Stowarzyszenia Konferencje i Kongresy w Polsce.
Debatujący zgodzili się co do potrzeby kontynuacji dialogu pomiędzy interesariuszami krakowskiej sceny turystycznej. Współpracę uznano za drogę do uzyskania silnego mandatu dla głosu branży turystycznej, tak obecnie potrzebnego. Niezbędne jest pokazanie wartości, jakie dla Krakowa niesie ruch turystyczny, zarówno w wymiarze ekonomicznym, jak i społecznym. Turystyka, ze względu na swoje znaczenie dla Krakowa powinna mieć także swoją reprezentację w strukturach samorządowych. Kraków od lat pozostaje wizytówką polskiej turystyki, co widoczne jest w kolejnych rankingach oraz rosnącym zainteresowaniu miastem na nowych rynkach. Tą pozycję miasta należy wykorzystywać i rozwijać ją dla wspólnych korzyści. Do tego konieczna jest wspólna komunikacja. Współautorzy Manifestu liczą, że dzięki przedstawieniu wspólnego głosu oraz pełnemu zaangażowaniu branży turystycznej, Kraków może stać się wzorem nowoczesnej i odpowiedzialnej turystyki, która przyniesie wymierne korzyści miastu: jego mieszkańcom, przedsiębiorcom i instytucjom kultury.
Wspólny głos, sformułowany w postaci Manifestu Krakowskiego jest niekonwencjonalną formą, w jakiej swoje stanowisko wyraża krakowska branża turystyczna. Zawarte w dokumencie deklaracje, postulaty i oczekiwania przekazane zostaną do Ministra Sportu i Turystyki RP oraz kandydatom na urząd Prezydenta Miasta Krakowa.