Europejskie regulacje STHR

Kraków jest europejską destynacją turystyczną i bardzo ważne jest zachowanie równowagi pomiędzy zasobami mieszkaniowymi, które są przewidziane na typowe cele mieszkalne i tymi przeznaczonymi na turystykę. Obecne przepisy prawa krajowego nie dają samorządom żadnych możliwości regulacji tego zjawiska. Platformy rezerwacyjne zamieszczając oferty noclegowe nie mają obowiązku współpracy z miastami, w których znajdują się oferowane noclegi. Ponieważ działają one transgranicznie, konieczne jest wypracowanie regulacji prawnych na poziomie całej Unii Europejskiej, a następnie ich implementacja do prawa krajowego.

12 czerwca 2025 roku w Pałacu Krzysztofory w Krakowie odbyło się seminarium pt. „Najem krótkoterminowy w miastach turystycznych – równowaga między turystyką a lokalną społecznością”, zorganizowane w celu  analizy zjawiska intensyfikacji najmu krótkoterminowego (STR) oraz jego wpływu na funkcjonowanie miast o charakterze turystycznym. Inicjatorem przedsięwzięcia był Wydział ds. Turystyki Urzędu Miasta Krakowa.

Dziś w pałacu Krzysztofory spotykają się przedstawiciele najbardziej turystycznych miast Europy – Amsterdamu, Paryża i Wiednia, by porozmawiać o najmie krótkoterminowym. Wśród gości nie zabraknie też reprezentantów polskich miast, którym zależy na unormowaniu tego zjawiska. Wydarzenie będzie okazją do wymiany doświadczeń i dobrych praktyk, które mają przyczynić się do równowagi między branżą turystyczną a potrzebami lokalnej społeczności.

29 lutego Parlament Europejski przyjął rozporządzenie „w sprawie gromadzenia i udostępniania danych dotyczących usług krótkoterminowego najmu”. Dokument otwiera drogę państwom członkowskim do przygotowania regulacji krajowych. To ważne i oczekiwane wydarzenie w skali europejskiej.

W związku z pojawiającymi się w przestrzeni medialnej informacjami, iż działalność w zakresie najmu krótkoterminowego nie przysparza przychodów dla miasta, niniejszym przedstawiamy informacje nt. skutków finansowych jej prowadzenia.

Rada Unii Europejskiej oraz Parlament Europejski wypracowały długo wyczekiwany konsensus. To przełomowa decyzja, która była możliwa dzięki wieloletnim staraniom Sojuszu Miast Europejskich, którego członkiem jest także Kraków. Nowe regulacje pozwolą samorządom na skuteczniejszą walkę ze zjawiskiem nielegalnego najmu. Problem ten dotyka od lat miasta Europy, w tym stolicę Małopolski.

Kraków jako pierwsze miasto w Polsce udostępnia nowoczesne narzędzie służące do prowadzenia ewidencji miejsc noclegowych w obiektach niekategoryzowanych – czyli takich jak hostele, apartamenty czy pokoje gościnne. Aplikacja „Krakowskie obiekty noclegowe” (eKON) jest dostępna w dwóch wersjach językowych, polskiej i angielskiej, pod adresem ekon.um.krakow.pl. Każdy może teraz sprawdzić, czy obiekt, w którym zamierza się zatrzymać, figuruje w miejskiej ewidencji, a więc czy działa zgodnie z ustawą o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych.

W związku z dynamicznie postępującymi zmianami na rynku usług hotelarskich i rozwojem zjawiska tzw. turystycznego najmu krótkoterminowego, Prezydent Miasta Krakowa powołał Zespół Zadaniowy ds. usług hotelarskich świadczonych w obiektach niekategoryzowanych na terenie Gminy Miejskiej Kraków. W skład Zespołu wchodzą m. in. przedstawiciele Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, Komend Miejskich Policji i Straży Pożarnej, Urzędów Skarbowych, Wydziału Podatków i Opłat oraz Miejski Rzecznik Konsumentów.

Wielomiesięczne solidarne zabiegi miast europejskich – w tym Krakowa – o to, aby unijne instytucje wypracowały spójne przepisy pozwalające kontrolować krótkoterminowy najem turystyczny, wydają się przynosić efekty. 17 września, podczas spotkania online, Margrethe Vestager wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej, wysłuchała postulatów 11 metropolii. O oczekiwaniach Krakowa mówił prezydent Jacek Majchrowski.

O zasadach wynajmu krótkoterminowego oraz o tym, co Kraków robi, aby tego typu działalność była lepiej kontrolowana rozmawiano podczas posiedzenia Komisji Promocji i Turystyki.

23 lutego odbyło się spotkanie zespołu zadaniowego ds. usług hotelarskich świadczonych w obiektach niekategoryzowanych w Krakowie. Głównym przedmiotem dyskusji przedstawicieli urzędów i przedsiębiorców było omówienie stanu dotychczasowych prac dotyczących możliwości unormowania zjawiska najmu krótkoterminowego.

Aby uregulować działalność platform internetowych oferujących najem krótkoterminowy, konieczne jest wypracowanie jednolitego prawodawstwa w ramach UE – tak uważa Kraków i 21 innych miast europejskich. We wspólnym apelu metropolie podkreślają, że rozwój turystyki nie może odbywać się ze szkodą dla obywateli i rodzin wybierających miasta na miejsce życia i pracy.