Jubileusz 120-lecia Uzdrowiska Mateczny
Podróżnym mijającym rondo im. Antoniego Matecznego często umyka to, co schowane jest pośród wysokich drzew znajdujących się obok Parku Zdrojowego. Mowa tu o jednym z najważniejszych obiektów balneologicznych początków XX wieku, który w roku 2025 obchodzi swoje 120 urodziny.
Burzliwe dzieje podgórskiego uzdrowiska sprawiły, że wraz z upływem lat, zapomniano o postaci jego założyciela, a nazwa „Mateczny” kojarzona jest raczej ze znajdującym się w tym miejscu węzłem komunikacyjnym i otaczającym go obszarem. Z okazji jubileuszu warto przypomnieć tę niezwykłą historię, która wciąż trwa, a dzięki działalności Krakowskiej Pijalni Zdrojowej dopisywane są do niej nowe rozdziały historii.
Korzenie krakowskiego uzdrowiska sięgają 1898 roku, kiedy zrządzeniem losu u wylotu dzisiejszej ul. Kalwaryjskiej natrafiono na źródła wody siarczanowej. Tego niesamowitego odkrycia dokonał Antoni Mateczny, Czech z pochodzenia (pierwotnie Anton Matečny), który przybył w te strony nadzorując budowę linii kolei wiedeńskiej na trasie Żywiec – Kraków.
Z uwagi na korzystne warunki dynamicznie rozwijającego się miasta, zdecydował się on osiąść w Podgórzu na stałe i założyć swoją firmę budowlaną, która stawiała fortyfikacje w ramach projektu Twierdzy Kraków oraz budynki użyteczności publicznej (w tym m.in. mury kościoła O. Redemptorystów). Zaoszczędzone w trakcie prowadzenia biznesu pieniądze Antoni Mateczny przeznaczył na budowę domu, a wybór parceli padł na rubieże ówczesnego Podgórza – teren dzisiejszego ronda nazwanego w 1992 roku jego imieniem.
Podczas budowy domu zdrojowego Antoni Mateczny, szukając ujęcia wody pitnej przypadkiem natrafił na źródła leczniczej wody siarczanowej. Jako stały bywalec czeskich uzdrowisk, przede wszystkim uzdrowiska w Karlsbadzie, postanowił wykorzystać znalezisko i już w 1905 roku, po uzyskaniu wszelkich formalnych pozwoleń i powiększeniu terenu o dzisiejszy Park Zdrojowy, otworzył Zakład Kąpielowy Wody Siarczano – Solankowej. Był to nowoczesny obiekt balneologiczny, oferujący kąpiele siarkowe, który funkcjonował nieprzerwanie do wybuchu II wojny światowej.
W okresie PRL-u uzdrowisko nie tylko „odżyło”, a także powiększyło swoją ofertę, w tym również o wodę butelkowaną. Końcem kolejnego etapu stały się zmiany ustrojowe lat 90 XX wieku, kiedy obiekt został zamknięty i popadł w zapomnienie.
Dziś po niemal 20 latach woda ze źródeł Mateczny powróciła. 25 września 2021 podczas Podgórskich Dni Otwartych Drzwi swoją działalność rozpoczęła Krakowska Pijalnia Zdrojowa oferując wodę ze źródeł odkrytych przez Antoniego Matecznego.
Krakowska Pijalnia Zdrojowa jest producentem wysokiej jakości wody mineralnej: wysokozmineralizowanej „Mateczny Zdrój” i „Anton” o obniżonej mineralizacji. Woda jest wydobywana i butelkowana na miejscu, a także udostępniana z kraników w lokalu. Produkty Krakowskiej Pijalni Zdrojowej należą do klasy Premium. Opakowane są w eleganckie szklane butelki z etykietami nawiązującymi do stylu secesji.
W roku 2025 obchodzimy jubileusz 120-lecia uzdrowiska, które otwarto dokładnie 25 września 1905 roku. Z tej okazji przez cały rok Krakowska Pijalnia Zdrojowa, wraz z partnerami, planuje szereg aktywności kulturalnych mających na celu uczczenie jubileuszu oraz przypomnienie mieszkańcom historii krakowskiego uzdrowiska oraz jego założyciela. Inauguracja obchodów będzie miała miejsce 19 marca o godzinie 17.00 w Muzeum Podgórza, gdzie uroczyście otwarty zostanie depozyt pamięci poświęcony historii oraz dzisiejszej odsłonie uzdrowiska. Przy tej okazji będzie można również wysłuchać wykładu pt: "Geologiczne uwarunkowania występowania wód leczniczych w rejonie Mateczny", który wygłosi prof. dr hab. inż. Barbara Tomaszewska. Spotkanie umili muzyka Salonowej Orkiestry Camerata.
Wydarzenia z okazji Jubileuszu 120-Uzdrowiska Mateczny będą się odbywać przez cały rok 2025. Harmonogram wydarzeń można prześledzić na stronie: www.krakowskapijalnia.pl oraz w mediach społecznościowych. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.
